Επί του πιεστηρίου : Νέα μελέτη που αναδεικνύει την αντικαρκινική δράση της βιταμίνης Ε

Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει μια αντικαρκινική ιδιότητα της βιταμίνης Ε με ευεργετική δράση, που έχει από καιρό θεωρηθεί ότι υπάρχει, αλλά ήταν δύσκολο να εντοπιστεί. Πολλές μελέτες σε πειραματόζωα έχουν αφήσει να εννοηθεί ότι η βιταμίνη Ε προλαμβάνει την εμφάνιση του καρκίνου, χωρίς ακόμη επίσημα στοιχεία να δείχνουν τα ίδια οφέλη και σε ανθρώπους. Σε αυτή την καινούργια μελέτη, οι ερευνητές έδειξαν ότι η βιταμίνη Ε αναστέλλει την ενεργοποίηση ενός ενζύμου που είναι απαραίτητο για την  επιβίωση των καρκινικών κυττάρων, στον καρκίνο του προστάτη.  Η έλλειψη ενός ενζύμου που ονομάζεται Αkt, οδήγησε σε θάνατο τα καρκινικά κύτταρα. Η δράση της βιταμίνης δεν είχε αρνητική επίδραση στα υγιή κύτταρα.

“Αυτή είναι η πρώτη επίδειξη ενός μοναδικού μηχανισμού για τον τρόπο με τον οποίο η βιταμίνη Ε μπορεί να συμβάλλει στην πρόληψη και θεραπεία του καρκίνου”, δήλωσε ο επικεφαλής συντάκτης Ching-Shih Chen, καθηγητής της ιατρικής χημείας και φαρμακογνωσίας στο Οχάιο Κρατικού Πανεπιστημίου και ερευνητής της Πολιτείας του Ohio (Αναλυτικό κέντρο του καρκίνου). Η μελέτη εμφανίζεται στην εφημερίδα Science Signaling.

Βάση της χημικής της σύστασης, η βιταμίνη Ε, υπάρχει σε ποικίλες μορφές, με την πλέον γνωστή κατηγορία αυτή των τοκοφερολών. Στην παρούσα μελέτη, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι από τις τοκοφερόλες που χρησιμοποίησαν, η γάμμα-μορφή της τοκοφερόλης ήταν η πιο δυνατή αντικαρκινική μορφή της βιταμίνης.

Οι επιστήμονες τροποποίησαν την δομή του μορίου της βιταμίνης Ε και διαπίστωσαν ότι η αποτελεσματικότητα αυτού του νέου μέσου που δημιούργησαν ήταν 20-φορές ισχυρότερο της ποσότητας που υπάρχει στα κύτταρα. Σε πειράματα με ποντίκια, το συγκεκριμένο μέσο μείωσε το μέγεθος των νεοπλασιών του καρκίνου του προστάτη.

Αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η χημική δομή του νέου μέσου της βιταμίνης Ε θα μπορούσε να βοηθήσει στην πρόληψη και θεραπεία πολλών μορφών καρκίνου - ιδιαίτερα εκείνων που συνδέονται με μια μετάλλαξη στο γονίδιο PTEN, μία αρκετά συχνή μορφή καρκίνου που  προκύπτει από γενετική ανωμαλία και η οποία διατηρεί το Akt ενεργό.

Οι ερευνητές ξεκίνησαν τη μελέτη των άλφα και γάμμα μορφών του μορίου της βιταμίνης Ε. Και οι δύο παραπάνω μορφές ανέστειλαν τη δράση του Akt με πολύ εξειδικευμένο τρόπο, αλλά η γάμμα δομή προέκυψε ως η πιο ισχυρή μορφή της. Ως αποτέλεσμα, η βιταμίνη διέκοψε την ενεργοποίηση του Akt, προσελκύωντας Akt και την πρωτεΐνη που ονομάζεται PHLPP1, στην ίδια περιοχή του κυττάρου όπου η βιταμίνη απορροφήθηκε, στην πλούσια περιοχή σε λίπος κυτταρική μεμβράνη.

Το PHLPP1, ως ογκοκατασταλτικό, τότε ξεκίνησε μια χημική αντίδραση που αδρανοποίησε το Akt, καθιστώντας το ανίκανο να διατηρήσει τα καρκινικά κύτταρα στη ζωή.

"Αυτό είναι ένα νέο εύρημα. Γνωρίζουμε τις δράσεις της βιταμίνης Ε για χρόνια αλλά κανείς πραγματικά δε γνώριζε αυτό το συγκεκριμένο αντικαρκινικό μηχανισμό," είπε ο κ. Chen.

Η μορφή γάμμα της βιταμίνης Ε ήταν η πιο αποτελεσματική, διότι το χημικό της σχήμα της επέτρεψε να συνδεθεί με το Akt με τέτοια ακρίβεια ώστε να απενεργοποιηθεί το ένζυμο.

Λόγω του τρόπου με τον οποίο τα διάφορα μόρια αλληλεπιδρούν στην κυτταρική μεμβράνη, οι επιστήμονες υπέθεσαν ότι η επικείμενη αλλαγή στη δομή των μορίων, θα έκανε το μόριο ακόμη πιο σταθερό, εξετάζοντας έτσι την επίδραση που θα είχε στα καρκινικά κύτταρα του προστάτη.

Η τροποποίηση που έγινε στο μόριο της βιταμίνης Ε έκανε 20 φορές πιο ισχυρή την αντικαρκινική της δράση, ενώ διατήρησε την ακεραιότητα της υπόλοιπης δομής, " ο Chen αναφέρει. Ο τελευταίος χειρισμός ενίσχυσε την αντικαρκινική δράση του μορίου και άλλαξε την αλληλεπίδρασή του με την κυτταρική μεμβράνη, έτσι ώστε τα Akt και PHLPP1 να είναι πιο προσιτά.

 

Ευγενία Ηλιάδου
Κλινικός Διαιτόλογος-Διατροφολόγος, Μsc, State Registered Dietitian UK
Υπεύθυνη Διαιτολογικού Τμήματος Mediterraneo Hospital