company logo

Η χρήση του ιβίσκου στην θεραπεία της υπέρτασης και της υπερλιπιδαιμίας

Η χρήση του ιβίσκου στην θεραπεία της υπέρτασης και της υπερλιπιδαιμίας

Επιμέλεια
Ευγενία Αλεξάνδρου
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Πτυχιούχος  University of Nottingham

Το τσάι ιβίσκου  χρησιμοποιείται ευρέως σε όλο τον κόσμο ως ένα ρόφημα αλλά και ως ένα μέσο θεραπείας για την υπέρταση και την υπερλιπιδαιμία.

Δύο συστηματικές ανασκοπήσεις έχουν δημοσιευθεί σχετικά με την αποτελεσματικότητα του ιβίσκου στη θεραπεία της υπέρτασης, στις οποίες ο Ngamjarus και οι συνεργάτες του απέκλεισαν όλες τις τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες λόγω  χαμηλής ποιότητας αποτελεσμάτων. Οι ερευνητές για να αποκτήσουν μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα όσον αφορά τα προστατευτικά οφέλη του ιβίσκου έναντι των καρδιαγγειακών νοσημάτων, συμπεριέλαβαν και στοιχεία που σχετίζονται με τις επιπτώσεις του ιβίσκου στο μεταβολισμό της χοληστερόλης.

Χρήσεις του ιβίσκου

Ο ιβίσκος καταναλώνεται ως ρόφημα στις Ηνωμένες Πολιτείες, το Μεξικό, τη Νιγηρία και σε άλλες χώρες της Δυτικής Αφρικής, την Αίγυπτο, το Ιράν, την Ινδία, την Ταϊλάνδη και την Ταιβάν.

Οι Βεδουίνοι χρησιμοποιούν τα άνθη και τα φύλλα του ιβίσκου ως ζεστό ρόφημα για τη θεραπεία της υψηλής αρτηριακής πίεσης και ως κρύο, για τη θεραπεία της χαμηλής αρτηριακής πίεσης! Στο Τρινιντάντ και το Τομπάγκο χρησιμοποιούνται μόνο τα φύλλα για τη θεραπεία της υψηλής αρτηριακής πίεσης ενώ τα άνθη και οι σπόροι χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της χοληστερόλης.

Φυτοχημικές Ιδιότητες

Οι κύριες ενώσεις που βρίσκονται στα άνθη του ιβίσκου είναι τα οργανικά οξέα, κυρίως το κιτρικό και το μηλικό οξύ,  οι ανθοκυανίνες, τα φλαβονοειδή, οι γλυκοζίτες και οι φυτικές ίνες. Οι ανθοκυανίνες είναι τα δραστικά συστατικά υπεύθυνα για την αντιυπερτασική, την αντιοξειδωτική και την υποχοληστερολαιμική δράση του ιβίσκου.

Τα μέρη του φυτού που χρησιμοποιούνται, οι πρακτικές συγκομιδής και η μέθοδος προετοιμασίας επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την δυναμική του εκχυλίσματος και τη δοσολογία. Οι ποικιλίες του ιβίσκου με βαθύτερο κόκκινο χρώμα παρουσίασαν μεγαλύτερη αντιοξειδωτική δράση ενώ το αποτέλεσμα ήταν ακόμα πιο έντονο όταν τα άνθη είχαν συλλεχθεί 35 ημέρες μετά την ανθοφορία.

Πολύ λίγες έρευνες έχουν πραγματοποιηθεί για την βιοδιαθεσιμότητα του εκχυλίσματος του ιβίσκου . Ο McKay και οι συνεργάτες του στην έρευνα τους παρατήρησαν ότι μετά από την κατανάλωση ενός φλιτζανιού και αφού πέρασε μια ώρα, δεν ανιχνεύτηκαν ανθοκυανίνες στα ούρα.  

Ασφάλεια και τοξικότητα

Μελέτες που διενεργήθηκαν σε ζώα και ανθρώπους έδειξαν ότι σε πολύ μεγάλες δόσεις ( 300 mg / kg / ημέρα) ιβίσκου και όταν η κατανάλωση του ξεπερνά το διάστημα των 3 μηνών, παρατηρήθηκε δυσμενής επίδραση στα ηπατικά ένζυμα, υποδεικνύοντας ότι σε πολύ υψηλές δόσεις θα μπορούσε να είναι ηπατοτοξικό. Σε μεγάλες δόσεις τα επίπεδα ουρικού οξέος ήταν υψηλά στα τρωκτικά, μια πιθανή αρνητική επίδραση που θα μπορούσε να επιδεινώσει ή να συμβάλει στην ανάπτυξη της ουρικής αρθρίτιδας. Όταν χορηγήθηκαν 500 mg / kg / ημέρα κατά τη διάρκεια 3 εβδομάδων παρουσιάστηκαν διουρητικές ιδιότητες στα υπερτασικά ζωικά μοντέλα.

Ο ιβίσκος στη θεραπεία της υψηλής αρτηριακής πίεσης

Τα ευεργετικά αποτελέσματα του ιβίσκου στην μείωση της αρτηριακής πίεσης είναι δεδομένα!

Οι κλινικές μελέτες που έγιναν σε ανθρώπους συμπεριέλαβαν υπερτασικά άτομα, εκτός από μία μελέτη στην οποία επιλέχθηκαν άτομα με διαβήτη τύπου 2. Σε μια ανασκόπηση μελετών συγκρίθηκε η δράση του ιβίσκου με το μαύρο τσάι, τα φάρμακα για την αρτηριακή πίεση του αίματος και ένα εικονικό φάρμακο. Ο ιβίσκος γενικά παρασκευάζεται ως τσάι, αλλά μπορεί να παρασκευαστεί και ως ένα τυποποιημένο υδατικό εκχύλισμα. Τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα έδειξαν ότι η συστολική και διαστολική αρτηριακή πίεση του αίματος μειώθηκε με την χορήγηση του ιβίσκου σε όλες τις μελέτες εκτός από μια που δεν παρατηρήθηκε σημαντική αλλαγή. Κατά τη σύγκριση των αποτελεσμάτων της ομάδας του ιβίσκου με την ομάδα του εικονικού φάρμακου και την ομάδα του μαύρου τσαγιού, η μείωση της συστολικής και διαστολικής αρτηριακή πίεση του αίματος ήταν πολύ μεγαλύτερη στην ομάδα που είχε χορηγηθεί εκχύλισμα ιβίσκου.

Ο ιβίσκος στη θεραπεία της υψηλής χοληστερόλης

Η επίδραση του ιβίσκου  στην ολική χοληστερόλη ποικίλει. Μια σύντομη μελέτη 15 ημερών ανέφερε σημαντική αύξηση της ολικής χοληστερόλης μεταξύ των υπερτασικών ασθενών στους οποίους χορηγήθηκε εκχύλισμα ιβίσκου. Στην ίδια μελέτη, η HDL χοληστερόλη αυξήθηκε ενώ οι τιμές της LDL χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων παρέμειναν αμετάβλητες. Μια ακόμη μελέτη δεν έδειξε σημαντική αλλαγή στην ολική χοληστερόλη, ενώ άλλες που διήρκησαν ένα μήνα έδειξαν σημαντικές μειώσεις στην ολική χοληστερόλη στα άτομα με υπέρταση, μεταβολικό σύνδρομο και σε εκείνα που λάμβαναν χαμηλότερες δόσεις. Το εκχύλισμα ιβίσκου αύξησε σημαντικά τα ευεργετικά επίπεδα της HDL χοληστερόλης σε συμμετέχοντες με ή χωρίς μεταβολικό σύνδρομο και υπέρταση. Η  LDL χοληστερόλη  μειώθηκε σημαντικά μετά την χορήγηση ιβίσκου  σε συμμετέχοντες με μεταβολικό σύνδρομο, υπερλιπιδαιμία και διαβήτη τύπου 2. Τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων μειώθηκαν σημαντικά μετά την χορήγηση ιβίσκου στους συμμετέχοντες με υπερλιπιδαιμία,  διαβήτη τύπου 2 και σε εκείνους που δεν είχαν μεταβολικό σύνδρομο.

Συμπέρασμα

Οι ανθοκυανίνες που βρίσκονται σε αφθονία στον ιβίσκο θεωρούνται υπεύθυνες για την αντιυπερτασική και υποχοληστερολαιμική δράση του. Ένας σημαντικός αριθμός πιθανών βιολογικών μηχανισμών  έχει  προταθεί για να εξηγηθούν τα ευεργετικά αποτελέσματα του ιβίσκου, αλλά σίγουρα απαιτούνται και άλλες μελέτες που θα αποδεικνύουν με σαφήνεια αυτούς τους μηχανισμούς δράσης.

Τελευταία άρθρα

Ο «πόλεμος» με το κοιλιακό λίπος
Ο «πόλεμος» με το κοιλιακό λίπος

Με το πέρας του χρόνου παρατηρείται η τάση να αυξάνεται το σωματικό βάρος... 

Uneed συμπλήρωμα διατροφής
Uneed συμπλήρωμα διατροφής

Σύμφωνα με σημαντικές κλινικές μελέτες... 

Η σημασία των συμπληρωμάτων διατροφής σε στοματικό σπρέι
Η σημασία των συμπληρωμάτων διατροφής σε στοματικό σπρέι

Στο σύγχρονο τρόπο ζωής, τα συμπληρώματα διατροφής...