company logo

Ο οργανισμός Ελέγχου Φαρμάκων και Τροφίμων αλλάζει τον ορισμό των φυτικών ινών

Ο οργανισμός Ελέγχου Φαρμάκων και Τροφίμων αλλάζει τον ορισμό των φυτικών  ινών

Επιμέλεια
Ευγενία Αλεξάνδρου
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Πτυχιούχος  University of Nottingham

Σε μια προσπάθεια να γίνουν πιο υγιεινά τα δημοφιλή συσκευασμένα τρόφιμα, οι κατασκευαστές τα τελευταία χρόνια άρχισαν να προσθέτουν ευεργετικά θρεπτικά συστατικά για να βελτιώσουν έτσι το προφίλ ορισμένων τροφίμων. Για παράδειγμα οι καταναλωτές μπορούν πλέον να βρουν δημητριακά με πρόσθετες ίνες. Ωστόσο, οι ομάδες υπεράσπισης των καταναλωτών εξέφρασαν την ανησυχία τους ότι αυτές οι απομονωμένες και μερικές φορές συνθετικές πρόσθετες ίνες δεν παρέχουν το ίδιο θρεπτικό όφελος με τις ίνες που βρίσκονται εκ φύσεως στα τρόφιμα. Μέχρι πρόσφατα οποιοσδήποτε τύπος ινών θα μπορούσε να απομονωθεί από την αρχική πηγή και να προστεθεί στα τρόφιμα. Το 2016 ο οργανισμός Ελέγχου Φαρμάκων και Τροφίμων της Αμερικής (FDA) κατέγραψε ποιες ίνες μπορούν να συμπεριληφθούν σε εκείνες  που συμπεριλαμβάνονται στα διατροφικά στοιχεία της ετικέτας, επιτρέποντας την ενσωμάτωση τόσο των "ενδογενών και άθικτων" φυτικών ινών όσο και ορισμένων πηγών απομονωμένων και συνθετικών ινών.

Οι φυτικές "ενδογενείς" ίνες θεωρούνται "άθικτες" επειδή δεν έχουν αφαιρεθεί από τα τρόφιμα και βρίσκονται φυσικά σε τρόφιμα όπως τα λαχανικά, τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα φρούτα. Ωστόσο σύμφωνα με τον νέο ορισμό οι ίνες που έχουν προστεθεί είτε έχουν απομονωθεί από τις πηγές τους είτε είναι συνθετικές και μπορούν να δηλωθούν ως φυτικές ίνες στις ετικέτες των τροφίμων μόνο εάν ικανοποιούν κάποια ευεργετική φυσιολογική επίδραση στην ανθρώπινη υγεία.

Σύμφωνα με το FDA, εκτός από τις ενδογενείς και άθικτες ίνες, μόνο οι ακόλουθες επτά πρόσθετες μη αφομοιώσιμες φυτικές ίνες πληρούν σήμερα τις προδιαγραφές του νέου ορισμού:

1. Διαλυτή ίνα βήτα-γλυκάνης. Βρίσκεται φυσιολογικά στη βρώμη και στο αλεύρι ολικής αλέσεως. Μπορεί επίσης να απομονωθεί και να προστεθεί ως συστατικό σε επιδόρπια γιαουρτιού, σε σνακ, σε δημητριακά. Το 1997, το FDA ενέκρινε έναν ισχυρισμό υγείας σχετικά με τη σύνδεση της διαλυτής ίνας βήτα-γλυκάνης από βρώμη και στον μειωμένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων.

2. Ο φλοιός του Psyllium είναι μια κυρίως διαλυτή ίνα που εξάγεται από τους φλοιούς των σπόρων του Plantago ovata. Μπορεί να βρεθεί ως συστατικό σε δημητριακά και επιδόρπια παγωτών.

3. Η κυτταρίνη είναι μια αδιάλυτη ίνα που προστίθεται ως συστατικό σε ψωμιά, τηγανίτες και άλλα κατεψυγμένα προϊόντα δημητρικών.

4. Το κόμμι γκουάρ είναι μια διαλυτή ίνα που εξάγεται από το ενδοσπέρμιο των φασολιών γκουάρ και μπορεί να βρεθεί σε μερικά είδη ροφήματος καρύδας και αμυγδάλου, τυριά, πουτίγκες, προϊόντα χωρίς γλουτένη και σε συμπληρώματα φυτικών ινών.

5. Η πηκτίνη είναι μια διαλυτή ίνα που απομονώνεται από τα κυτταρικά τοιχώματα των φρούτων και των λαχανικών. Μπορεί να βρεθεί ως πρόσθετη ίνα σε τρόφιμα όπως οι μαρμελάδες, το ζελέ και τα επιδόρπια γαλακτοκομικών προϊόντων.

6. Το κόμμι χαρουπιών είναι μια διαλυτή ίνα που προέρχεται από τους σπόρους του χαρουπιού και μπορεί να βρεθεί σε τρόφιμα όπως το ψωμί, οι σάλτσες και τα δημητριακά.

7. Η υδροξυπροπυλομεθυλοκυτταρίνη είναι μια διαλυτή ίνα που συνήθως βρίσκεται σε πολλές τροφές που δεν περιέχουν γλουτένη.

Πριν από τον νέο ορισμό υπήρχαν πρόσθετες ίνες όπως η ινουλίνη και οι ίνες σίτου που χρησιμοποιούνταν συνήθως σε τρόφιμα και που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως φυτικές ίνες. Ωστόσο, οι παραγωγοί πρέπει τώρα να υποβάλουν αίτηση στο FDA παρέχοντας αποδείξεις ότι υπάρχει όφελος για την ανθρώπινη υγεία. Εάν ο FDA δεν ανταποκριθεί θετικά οι κατασκευαστές θα πρέπει να επισημάνουν τις μη εγκριθείσες ίνες μόνο με την ένδειξη "Ολικοί υδατάνθρακες " ή να αναμορφώσουν τα προϊόντα τους ώστε να συμπεριλάβουν ίνες που πληρούν τα κριτήρια του ορισμού .  

Το FDA δημοσίευσε ένα σχέδιο καθοδήγησης αναλύοντας τα κριτήρια που σκοπεύει να χρησιμοποιήσει για την αξιολόγηση των αναφορών οι οποίες επιδιώκουν την έγκριση μιας πρόσθετης ίνας .Βασίζει τον ορισμό της ίνας στον ορισμό ινών που προτείνει το Ινστιτούτο Ιατρικής και ορίζει τις «φυτικές ίνες» ως «μη αφομοιώσιμους υδατάνθρακες» και τις «λειτουργικές ίνες» ως «απομονωμένους μη αφομοιώσιμους υδατάνθρακες που έχουν ωφέλιμη φυσιολογική επιδράση στον άνθρωπο». Ωστόσο, σύμφωνα με τις παρατηρήσεις που υπέβαλε η ένωση παραγωγών τροφίμων ο ορισμός αυτός αναφέρει ότι μπορεί να μην υπάρχει πλέον όφελος από τις φυσικές ίνες όταν αυτές απομονωθούν ή προστεθούν σε άλλα τρόφιμα. Το FDA θεωρεί ότι ο μη αφομοιώσιμος υδατάνθρακας σε ένα ολόκληρο φρούτο ή λαχανικό είναι «άθικτος» και επομένως μπορεί να επισημανθεί ως φυτική ίνα χωρίς άμεσες κλινικές ενδείξεις. Η λογική που παρέχεται στο σχέδιο καθοδήγησης φαίνεται να είναι ότι τα τρόφιμα αυτά παρέχουν συστατικά όπως βιταμίνες και ανόργανα άλατα τα οποία μπορεί να συνδέονται με οφέλη για την υγεία.  

Διάφοροι ορισμοί των διαιτητικών ινών έχουν αναπτυχθεί σε παγκόσμιο επίπεδο από επιστημονικούς και ρυθμιστικούς οργανισμούς, ορισμένοι από τους οποίους θεωρούν ακόμα την ινουλίνη μια φυτική ίνα. Οι παραγωγοί χρησιμοποιούν από καιρό ινουλίνη για να αυξήσουν την περιεκτικότητα φυτικών ινών ορισμένων προϊόντων. Με τον  νέο ορισμό του FDA που δεν περιλαμβάνει την ινουλίνη ως μια απομονωμένη ή συνθετική ίνα με οφέλη για την υγεία, η ποσότητα ινών στα προϊόντα που προέρχονται από αυτή την πηγή δεν μπορεί πλέον να προστεθεί στον αριθμό των φυτικών ινών στην ετικέτα.

Βιομηχανικές και καταναλωτικές επιπτώσεις

Οι κατασκευαστές και οι προμηθευτές έχουν υποβάλει αποδεικτικά στοιχεία στο FDA υποστηρίζοντας τα οφέλη που έχουν διάφορες φυτικές ίνες και δεν συμπεριλαμβάνονται στον κατάλογο του νέου ορισμού. Πώς λοιπόν ο FDA κατέληξε σε διαφορετικό συμπέρασμα από τους παραγωγούς;

Μπορεί να οφείλεται στη μεθοδολογία της έρευνας. Η Ακαδημία Διατροφής και Διαιτολογίας των ΗΠΑ υπέβαλε σχόλια στο FDA που εκφράζουν την ανησυχία της για τη μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε. Η Ακαδημία εξέφρασε επίσης την ανησυχία της σχετικά με το γεγονός ότι οι σημερινές φυτικές ίνες δεν μπορούν πλέον να χαρακτηρίζονται  με αυτή την ονομασία, δηλώνοντας: «Καλούμε το FDA να εξετάσει και να αναλύσει λεπτομερώς τον αντίκτυπο που έχει η διαγραφή ινών από τον κατάλογο που οι καταναλωτές, οι ερευνητές και οι παραγωγοί τις θεωρούν ακόμα φυτικές ίνες». Η Ακαδημία εξέφρασε επίσης την ανησυχία της και για το γεγονός ότι οι σημερινές ίνες θα χαρακτηρίζονται ως «Συνολικοί υδατάνθρακες».

Το Κέντρο Επιστήμης για το δημόσιο ενδιαφέρον υποστήριξε τις αλλαγές, δηλώνοντας σε σχόλια στο FDA ότι είναι σημαντικό να βλέπει κανείς ότι  οι "φυτικές ίνες" που αναγράφονται στην ετικέτα δεν περιλαμβάνουν επεξεργασμένες ίνες όπως η  μαλτοδεξτρίνη και η ινουλίνη που δεν έχουν κανένα όφελος για την υγεία. Ωστόσο, δεδομένης της αρνητικής επίπτωσης για τη βιομηχανία τροφίμων δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η Grocery Manufacturers Association (GMA) αντικρούει έντονα τον νέο ορισμό του FDA για τις «φυτικές ίνες».

Συστάσεις για τους διατροφολόγους

Οι Αμερικάνικες κατευθυντήριες γραμμές του 2015-2020 προτείνουν ότι οι καταναλωτές θα πρέπει να επιδιώκουν  την κάλυψη των αναγκών τους σε θρεπτικά συστατικά μέσω υγιεινών διατροφικών επιλογών. Οι κατευθυντήριες γραμμές αναφέρουν επίσης ότι σε ορισμένες περιπτώσεις τα εμπλουτισμένα τρόφιμα και τα συμπληρώματα διατροφής μπορεί να είναι χρήσιμα για την παροχή ενός ή περισσοτέρων θρεπτικών συστατικών που διαφορετικά μπορεί να καταναλώνονται σε μικρότερες ποσότητες από τις συνιστώμενες. Οι περισσότεροι διατροφολόγοι τονίζουν ότι οι καλύτερες φυτικές ίνες είναι εκείνες που προέρχονται από πηγές ολικής αλέσεως, ωστόσο αν οι πελάτες τους καταναλώνουν προϊόντα ενισχυμένα με φυτικές ίνες που ταιριάζουν σε ένα υγιεινό γενικό πρότυπο διατροφής τότε μαθαίνουν να τρώνε πιο υγιεινά.  Ένα σημαντικό ζήτημα είναι ότι πολλοί καταναλωτές αναζητούν τα συστατικά ή τα προϊόντα που ήδη αναγνωρίζουν. Οι διατροφολόγοι μπορούν να βοηθήσουν τους καταναλωτές να μάθουν να διαβάζουν σωστά τις ετικέτες των τροφίμων και να εντοπίζουν εκείνα που έχουν υψηλότερη περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες. Είναι σημαντικό οι διατροφολόγοι να δίνουν βάση στις θερμίδες των τροφίμων όταν κάνουν συστάσεις για αύξηση της πρόσληψης φυτικών ινών, έτσι ώστε να εξασφαλίζουν ότι οι καταναλωτές δεν υπερβαίνουν τις καθημερινές τους ανάγκες σε θερμίδες.

Η Sharon Palmer, συγγραφέας του Plant-Powered for Life και του Plant-Powered Diet, συνιστά τους πελάτες της να καταναλώνουν διαφορετικούς τύπους φυτικών ινών για διάφορα οφέλη. Σύμφωνα με την Palmer: «Νομίζω ότι πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν βρίσκονται όλοι οι άνθρωποι στο ίδιο επίπεδο κατανάλωσης φαγητού. Η μετάβαση από μια διατροφή βασισμένη στο δυτικό πρότυπο μπορεί να είναι δύσκολη για πολλούς ανθρώπους. Εμείς ως διαιτολόγοι μπορούμε να εκτιμήσουμε την κατάσταση και στη συνέχεια να πραγματοποιήσουμε εξατομικευμένες αλλαγές στη διατροφή τους». 

Τελευταία άρθρα

Ο «πόλεμος» με το κοιλιακό λίπος
Ο «πόλεμος» με το κοιλιακό λίπος

Με το πέρας του χρόνου παρατηρείται η τάση να αυξάνεται το σωματικό βάρος... 

Uneed συμπλήρωμα διατροφής
Uneed συμπλήρωμα διατροφής

Σύμφωνα με σημαντικές κλινικές μελέτες... 

Η σημασία των συμπληρωμάτων διατροφής σε στοματικό σπρέι
Η σημασία των συμπληρωμάτων διατροφής σε στοματικό σπρέι

Στο σύγχρονο τρόπο ζωής, τα συμπληρώματα διατροφής...