company logo

Πρωτόκολλο ERAS® : Ένα σύστηµα Ενισχυµένης Μετεγχειρητικής Ανάρρωσης

Πρωτόκολλο   ERAS® :   Ένα   σύστηµα   Ενισχυµένης   Μετεγχειρητικής Ανάρρωσης

Δρ. Σαμαράς Δημήτρης

Accredited doctor: Internal Medicine, Geriatrics, Clinical Nutrition at Clinique Générale Beaulieu

Ως γνωστόν κάθε χειρουργική επέµβαση γίνεται αντιληπτή από το σώµα ως επίθεση. Εκείνο όµως που είναι λιγότερο γνωστό στο ευρύ κοινό  είναι το γεγονός πως οι «πληγές» πάνω στο µεταβολισµό µας, ως συνέπεια του χειρουργείου, αποτελούν αποφασιστικό παράγοντα για την µετεγχειριτική πορεία του ασθενούς.

Εδώ και 30 χρόνια, το ιατρικό ενδιαφέρον εστιάζεται όλο και περισσότερο στις αλλαγές του «µεταβολικού προφίλ » πριν και µετα την επέµβαση, και πως αυτές µπορούν να έιναι εκµεταλλεύσιµες για το καλό του ασθενούς. Την τελευταία δεκαετία, ένα πρόγραµµα γνωστό µε το ακρωνύµιο ERAS® (Enhanced  Recovery  After  Surgery=Ενισχυµένη  Μετεγχειρητική Ανάρρωση) δηµιουργήθηκε µε βάση τα αποτελέσµατα ερευνών πάνω στον συγκεκριµένο τοµέα. Αυτό το πρωτόκολλο βοηθά τις ιατρικές οµάδες µε µια σειρά οδηγιών για την θεραπεία του ασθενούς προεγχειρητικά   (κάποιες µέρες έως εβδοµάδες ), κατά τη διάρκεια αλλά και µετά την επέµβαση ακόµη και κατά τη διάρκεια της µετεγχειριτικής αποκατάστασης. Οι βασικοί άξονες του προγράµµατος ERAS® αφορούν την διατροφή, την χειρουργική τεχνική, τον έλεγχο του πόνου, την φυσικοθεραπεία και την πρόληψη των λοιµώξεων.

Κατ’αρχήν το πρόγραµµα ERAS®προτείνει µία προεγχειρητική φάση η οποία αποσκοπεί στην προετοιµασία του σώµατος  για τη χειρουργική επέµβαση. Ο  ρόλος  της διατροφής σε  αυτό  το  σηµείο  είναι  πολύ  σηµαντικός. Πράγµατι, η υποθρεψία ή ακόµα κι ένα µέτριο διατροφικό επίπεδο σχετίζονται µε αυξηµένη νοσηρότητα και θνησιµότητα µετεγχειρητικά, καθώς και µε παρατεταµένη νοσηλεία. Η βελτιστοποίηση της διατροφικής κατάστασης του ασθενούς  είναι τόσο σηµαντική ώστε να επιβάλει ενίοτε την αναβολή της ηµεροµηνίας του χειρουργείου, εάν η πορεία της νόσου το επιτρέπει. Ο στόχος της διατροφική διαχείρισης   δεν είναι απλά µια αύξηση της εισερχόµενης ενέργειας στο σώµα. Ειδικά συµπληρώµατα χορηγούνται µέχρι και 2 ώρες πριν την επέµβαση, µε στόχο τη µείωση της φλεγµονώδους αντίδρασης  που προκαλείται από το χειρουργείο. Η σίτιση του ασθενούς   µετά την επέµβαση γίνεται µόλις ο ασθενής το επιθυµεί, ακόµα και λίγες ώρες µετά.

Ακολουθώντας αυτή την τακτική, οι µελέτες δείχνουν σηµαντικά πλεονεκτήµατα σε σχέση µε τις µετεγχειρητικές  λοιµώξεις , την επούλωση και τη διάρκεια παραµονής στο νοσοκοµείο.

Αναφορικά µε την χειρουργική τεχνική, το πρόγραµµα ERAS®προωθεί τις χειρουργικές τεχνικές που είναι ελάχιστα επεµβατικές, καθότι έχουν αποδεδειγµένα οφέλη όσον αφορά στις επιπλοκές και στη διάρκεια νοσηλείας. Άλλοι παράµετροι επίσης ελέγχονται λεπτοµερώς κατά τη διάρκεια της επέµβασης όπως η διάρκεια και ο τύπος  της αναισθησίας, η θερµοκρασία και η ενυδάτωση του σώµατος. Η χρήση παροχετεύσεων και καθετήρων γίνεται µε φειδώ, µε σκοπό τη µείωση του κινδύνου µόλυνσης αφενός, κι αφετέρου την έγκαιρη κινητοποίηση του ασθενούς. Αντίθετως µε κοινές πρακτικές παγκοσµίως, το πρόγραµµα ERAS® συνιστά την κινητοποίηση µε ένα φυσικοθεραπευτή ήδη κατά τις πρώτες ώρες µετά από µια σηµαντική επέµβαση, ακόµη και µετά από µία κολεκτοµή.

Σε γενικές γραµµές, ο κεντρικός στόχος του προγράµµατος ERAS® είναι η ταχεία αποκατάσταση της φυσιολογικής λειτουργίας του σώµατος. Η αποκατάσταση της εντερικής λειτουργίας αποτελεί σηµαντικό κεφάλαιο αυτού, ειδικά έχοντας υπ’όψιν ότι το ERAS®    είχε αρχική εφαρµογή στη χειρουργική του πεπτικού συστήµατος. Η χρήση µιας επισκληρίδιου αναλγησία συνεπώς προτιµάται επί παραγώγων µορφίνης που έχουν παραλυτική επίδραση στη λειτουργία του εντέρου. Οµοίως, χορηγείται έγκαιρη  θεραπεία κατά  της  ναυτίας  καθώς  και  φάρµακα  τα  οποία διεγείρουν την γαστρική και εντερική κινητικότητα.

Τέλος, όσον αφορά στην αποτελεσµατικότητα αυτής της νέας χειρουργικής υποστήριξης, αρκετές µελέτες έχουν διεξαχθεί σε όλο τον κόσµο και νέες ενδείξεις προστίθενται κάθε χρόνο. Οι επεµβάσεις που σήµερα διαθέτουν το υψηλότερο επίπεδο επιστηµονικής εγκυρότητας είναι η παγκρεατοδωδεκαδακτυλεκτοµή, που συχνά πραγµατοποιείται για τους καρκίνους του παγκρέατος, οι εγχειρήσεις του παχέος εντέρου και οι επεµβάσεις του ορθού και της πυέλου. Τα αποτελέσµατα είναι πολύ ενθαρρυντικά και δείχνουν σε ορισµένες περιπτώσεις µείωση της διάρκειας νοσηλείας έως και 30% και των µετεγχειρητικών επιπλοκών έως και 50%. Νέες ενδείξεις  για  τις  οποίες  η  εφαρµογή  του προγράµµατος  ERAS® φαίνεται πολλά υποσχόµενη είναι γαστρεκτοµή, οι οισοφαγεκτοµή, η χειρουργική θώρακος, η γυναικολογική χειρουργική, ορισµένα είδη της ορθοπεδικής χειρουργικής και ακόµη και η βαριατρική χειρουργική.   Οι παρατηρήσεις της εφαρµογής του προγράµµατος σε όλο τον κόσµο συγκεντρώνονται σε µια βάση δεδοµένων την οποία διαχειρίζεται η ιατρική εταιρεία ERAS® διευκολύνοντας έτσι περαιτέρω µελέτες και αναλύσεις.

Τελευταία άρθρα

Ο «πόλεμος» με το κοιλιακό λίπος
Ο «πόλεμος» με το κοιλιακό λίπος

Με το πέρας του χρόνου παρατηρείται η τάση να αυξάνεται το σωματικό βάρος... 

Uneed συμπλήρωμα διατροφής
Uneed συμπλήρωμα διατροφής

Σύμφωνα με σημαντικές κλινικές μελέτες... 

Η σημασία των συμπληρωμάτων διατροφής σε στοματικό σπρέι
Η σημασία των συμπληρωμάτων διατροφής σε στοματικό σπρέι

Στο σύγχρονο τρόπο ζωής, τα συμπληρώματα διατροφής...