company logo

Βιταμίνη D και Covid-19

Βιταμίνη D και Covid-19

Πηγή grassroteshealthnet

Επιμέλεια:
Dr. Κωνσταντίνος Ξένος
Κλινικός διαιτολόγος – διατροφολόγος M.Sc., Ph.D.
&
Ευγενία Αλεξάνδρου
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Πτυχιούχος Nottingham University

 

Πλήθος επιστημονικών δεδομένων υποδεικνύουν πως η βιταμίνη D διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη μείωση του ενδεχομένου εμφάνισης λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. Σύμφωνα με μετα-ανάλυση (2017, Martineau et al) που συμπεριέλαβε 25 τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες με περισσότερους από 11.300 συμμετέχοντες, η συμπληρωματική χορήγηση βιταμίνης D3 μείωσε τον κίνδυνο εμφάνισης λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος κατά 70%.

Σε άλλη μελέτη οι συμμετέχοντες με επίπεδα 25OHD μεγαλύτερα ή ίσα των 40 ng/mL είχαν 41% λιγότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν συμπτώματα κλασικής γρίπης και 15% λιγότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν κρυολόγημα, συγκριτικά με τους συμμετέχοντες που είχαν επίπεδα κάτω από 20 ng/mL.

Το σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας (ARDS) είναι μια σοβαρή επιπλοκή και αιτία θανάτου μεταξύ εκείνων που νοσούν από COVID-19 και εμφανίζουν βαριά συμπτώματα. Πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι το 96% αυτών που διέτρεχαν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ARDS είχαν ανεπαρκή επίπεδα βιταμίνης D.

 

Η βιταμίνη D μπορεί να προστατεύσει τα πνευμονικά κύτταρα από τον SARS-CoV-2

Η νόσος COVID-19 προκαλείται από έναν κορωνοϊό που ονομάζεται SARS-CoV-2. Η λοίμωξη ξεκινά όταν ο ιός SARS-CoV-2 εισέρχεται στα κύτταρα του πνεύμονα δεσμεύοντας και απενεργοποιώντας τον υποδοχέα του μετατρεπτικού ενζύμου-2 της αγγειοτενσίνης  (ACE-2), με αποτέλεσμα να παρουσιάζεται φλεγμονή. Η βιταμίνη D είναι υπεύθυνη για την ενίσχυση της έκφρασης της ACE-2. Εκτελώντας τις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες της για την προστασία των πνευμόνων, ακόμα και σε μειωμένα επίπεδα επιφανειοδραστικής ουσίας (έκκριση υγρού που επιτρέπει στους πνεύμονες να ανοίγουν και να γεμίζουν με αέρα), η D μειώνει την επίδραση του ιού στην ικανότητα αναπνοής.

Στο πρώιμο στάδιο της επώασης του ιού,  όταν ο ιός δηλαδή εισβάλλει στο κύτταρο, συνήθως δεν εμφανίζονται συμπτώματα. Οι περισσότεροι νοσούντες εμφανίζουν ήπια έως μέτρια αναπνευστικά συμπτώματα και αναρρώνουν χωρίς να χρειάζονται νοσηλεία ή θεραπεία,  ενώ από εκείνους που εμφανίζουν πιο σοβαρά συμπτώματα μόνο ένα μικρό ποσοστό διατρέχει κίνδυνο ο ιός να είναι απειλητικός για τη ζωή του. Το πόσο πιθανό είναι να εισβάλει ο ιός στον οργανισμό αλλά και το πώς ο οργανισμός καταπολεμά αυτή την εισβολή, εξαρτάται από την ανοσολογική απόκριση του κάθε ατόμου και βέβαια από τις προφυλάξεις που παίρνει. Η βιταμίνη D μπορεί να συμβάλει στην προστασία έναντι της νόσου COVID-19 μέσω της διατήρησης των φυσικών φραγμών του οργανισμού αλλά και μέσω της ρύθμισης της έμφυτης και επίκτητης ανοσίας.

Οι τρόποι δράσης της βιταμίνης D για την άμεση προστασία των πνευμόνων ποικίλουν, από την επίδρασή της στο προστατευτικό φράγμα των πνευμόνων, έως τη συμμετοχή της στην ωρίμανση των ανοσοκυττάρων, τον ρόλο της στη ρύθμιση της φλεγμονώδους απόκρισης καθώς και στην αναστολή της «καταιγίδας» κυτταροκινών.

 

Η βιταμίνη D στη ρύθμιση της ανοσοαπόκρισης

Όπως αναφέραμε, η βιταμίνη D παίζει καθοριστικό ρόλο στη ρύθμιση τόσο της έμφυτης όσο και της επίκτητης ανοσίας του οργανισμού. Αυτή η ενίσχυση των φυσικών φραγμών του οργανισμού συμβάλει στην αποτροπή της εξάπλωσης του ιού μεταξύ των κυττάρων. Η έμφυτη ανοσία είναι υπεύθυνη για την ανίχνευση του ιού, με τα φαγοκύτταρα (μονοκύτταρα και μακροφάγα) να κατέχουν τον κεντρικό ρόλο. Η βιταμίνη D ενισχύει την ικανότητα των φαγοκυττάρων να καταπολεμούν τον ιό αυξάνοντας τον αριθμό τους και διεγείροντας την παραγωγή ενός αντιμικροβιακού και αντιβαντηριακού πεπτιδίου, της καθελικιδίνης. Η βιταμίνη D συμβάλει επίσης στη ρύθμιση της ωρίμανσης των δενδριτικών κυττάρων, που είναι σημαντικά για την ενεργοποίηση των CD4 T-λεμφοκυττάρων, ενώ διεγείρει και την δραστηριότητα των Β-λεμφοκυττάρων.    

Παλαιότερες μελέτες έχουν δείξει ότι η επίκτητη ανοσία έχει ζωτική σημασία  για την αντιμετώπιση του SARS και της γρίπης, ενώ πρόσφατες μελέτες διαπίστωσαν ότι αυτό ισχύει και για την COVID-19 με τη βιταμίνη D να είναι ένας ισχυρός ρυθμιστής της επίκτητης ανοσίας. Ουσιαστικά η βιταμίνη D απαιτείται από αυτά τα λευκά αιμοσφαίρια για να τα βοηθήσει να αναγνωρίσουν, να δεσμεύσουν και να καταστρέψουν τον SARS-CoV-2.

Μόλις ο SARS-CoV-2 αναπαραχθεί και εξαπλωθεί στα γύρω κύτταρα εμφανίζονται ήπια έως μέτρια συμπτώματα (π.χ. πονόλαιμος, βήχας, πυρετός και μυϊκοί πόνοι), αποτέλεσμα της τοπικής φλεγμονής, της βλάβης ιστού και της δραστηριότητας των Τ και Β λεμφοκυττάρων. Τα CD4 και CD8 Τ- λεμφοκύτταρα εκκρίνουν κυτταροκίνες απαραίτητες για την επιτυχή άμυνα έναντι της νόσου COVID-19. Σε περιπτώσεις με υπερβολική ή αναποτελεσματική ανοσοαπόκριση παρατηρείται η «καταιγίδα» κυτταροκινών που μεταφράζεται σε μια σοβαρή αντίδραση του οργανισμού στον νέο κορωνοϊό, προκαλώντας σοβαρά συμπτώματα. Η «καταιγίδα» κυτταροκινών προκύπτει από μια ξαφνική οξεία αύξηση στα κυκλοφορούντα επίπεδα διαφόρων προφλεγμονωδών ουσιών συμπεριλαμβανομένων των IL-6, IL-1, TNF-a και ιντερφερόνης που παράγονται κυρίως από τα Τ λεμφοκύτταρα. Αυτές οι φλεγμονώδεις κυτταροκίνες, εκτός από τη συνεχιζόμενη αντιγραφή και εξάπλωση του ιού, προκαλούν εμπλοκή των ανοσοκυττάρων και βλάβη στους ιστούς, οδηγώντας σε οξεία αναπνευστική δυσχέρεια, ανεπάρκεια πολλαπλών οργάνων και πιθανώς θάνατο.

Η βιταμίνη D συμβάλλει στον έλεγχο αυτής της «καταιγίδας» και στη μείωση της σοβαρότητας των συμπτωμάτων, μέσω της καταστολής της παραγωγής των φλεγμονωδών κυτταροκινών (IL-1, IL-6 και IFN). Συνολικά, οι ανοσορυθμιστικές δράσεις της βιταμίνης D παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της ενεργοποίησης μιας ακατάλληλης ανοσοαπόκρισης.

Συμπερασματικά η εξασφάλιση των βέλτιστων επιπέδων βιταμίνης D είναι απαραίτητη για να την καλύτερη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και κατ’ επέκταση την πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση του SARS-CoV-2!


Τελευταία άρθρα

Ο «πόλεμος» με το κοιλιακό λίπος
Ο «πόλεμος» με το κοιλιακό λίπος

Με το πέρας του χρόνου παρατηρείται η τάση να αυξάνεται το σωματικό βάρος... 

Uneed συμπλήρωμα διατροφής
Uneed συμπλήρωμα διατροφής

Σύμφωνα με σημαντικές κλινικές μελέτες... 

Η σημασία των συμπληρωμάτων διατροφής σε στοματικό σπρέι
Η σημασία των συμπληρωμάτων διατροφής σε στοματικό σπρέι

Στο σύγχρονο τρόπο ζωής, τα συμπληρώματα διατροφής...