Είναι οι στατίνες υπερβολικά συνταγογραφούμενες για την πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων;

Επιμέλεια
Ευγενία Αλεξάνδρου
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Πτυχιούχος  University of Nottingham

Πρόσφατη μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης η οποία δημοσιεύτηκε στα Annals of Internal Medicine, εξέτασε τη χρήση στατινών για την " πρωτογενή πρόληψη " καρδιαγγειακών παθήσεων σε άτομα χωρίς ιστορικό της νόσου.  Οι στατίνες είναι μερικά από τα πιο συνταγογραφούμενα φάρμακα παγκοσμίως. Λειτουργούν «μπλοκάροντας»  ένα ένζυμο που βοηθά το ήπαρ να παράγει χοληστερόλη.

Οι περισσότερες ιατρικές οδηγίες προτείνουν τη χρήση στατίνων σε άτομα χωρίς ιστορικό συμπτωμάτων όταν ο αναμενόμενος κίνδυνος εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων τους κατά τα επόμενα 10 χρόνια είναι 7,5-10%. Το 2013, το American College of Cardiology (ACC) και η American Heart Association (AHA) ενημέρωσαν τις συστάσεις που καθοδηγούν τους γιατρούς στη θεραπεία της χοληστερόλης και τη χρήση στατινών.  Ένας λόγος για την ενημέρωση ήταν το επιχείρημα ότι η υψηλή χοληστερόλη στο αίμα είναι ένας από τους πιο διαδεδομένους παράγοντες κινδύνου καρδιαγγειακών νοσημάτων. Ένα άλλο επιχείρημα ήταν ότι υπάρχουν στοιχεία ότι η θεραπεία της υψηλής χοληστερόλης μειώνει αυτόματα και τον αριθμό των ατόμων που αναπτύσσουν καρδιαγγειακά νοσήματα και που πεθαίνουν από αυτά.

Η ενημέρωση προκάλεσε διαμάχη. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι μειώθηκαν τα όρια που πρέπει να χρησιμοποιούν οι γιατροί για να συνταγογραφήσουν στατίνες για την πρόληψη των πρωτογενών καρδιαγγειακών παθήσεων. Πιο συγκεκριμένα οι γιατροί μπορούν να συνταγογραφήσουν στατίνες  όταν ένας ενήλικας  χωρίς ιστορικό καρδιακών προβλημάτων έχει 7,5% ή υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων κατά τα επόμενα 10 χρόνια. Επίσης, η αναθεώρηση επέκτεινε τον στόχο της πρόληψης να συμπεριλάβει όχι μόνο στεφανιαία νόσο, αλλά και αθηροσκλήρωση, εγκεφαλικό επεισόδιο και περιφερική αρτηριακή νόσο.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης ωστόσο πιστεύουν ότι σε ορισμένες περιπτώσεις οι παρενέργειες  από τη λήψη στατινών είναι πολύ περισσότερες από τα οφέλη που μπορεί να έχουν. Για παράδειγμα οι άντρες ηλικίας 70-75 ετών χωρίς ιστορικό συμπτωμάτων παρουσιάζουν πολύ περισσότερες παρενέργειες από ότι οφέλη και ας είναι ο  κίνδυνος εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου σε διάστημα 10 ετών πάνω από 21%. Το ίδιο συνέβη και για τις γυναίκες ηλικίας 70-75 ετών που ο κίνδυνος εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου σε διάστημα 10 ετών ήταν πάνω από 22%. Σε άτομα βέβαια ηλικίας 40-44 ετών, τα οφέλη της χορήγησης στατινών υπερβαίνουν τις παρενέργειες  και πιο συγκεκριμένα σε άντρες με 14% κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου σε διάστημα 10 ετών και σε γυναίκες με 17% κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου σε διάστημα 10 ετών .