company logo

Φολικό οξύ ή φυλλικό οξύ;

Φολικό οξύ ή φυλλικό οξύ;

Νίκη Μίχου

Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

&

Κωνσταντίνος Ξένος

Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος M.Sc. Ph.D. cand.

 

 Το φολικό οξύ (folate) και το φυλλικό οξύ (folic acid), αποτελούν διαφορετικές μορφές της βιταμίνης Β9.

Παρότι υπάρχει διακριτή διαφορά ανάμεσα σ’ αυτές τις δύο μορφές, πολύ συχνά χρησιμοποιούνται ως συνώνυμα ακόμη και από επαγγελματίες υγείας. Η διευκρίνηση και κατανόηση των διαφορών τους είναι μείζονος σημασίας, καθώς ενδέχεται να επηρεάζουν με διαφορετικό τρόπο την υγεία μας. 

-Τί είναι το φoλικό οξύ;

Φολικό οξύ είναι η φυσική μορφή της βιταμίνης Β9. Πρόκειται για μία υδατοδιαλυτή βιταμίνη η οποία είναι απαραίτητη για πολλές σημαντικές λειτουργίες στο σώμα μας, όπως είναι η κυτταρική ανάπτυξη και ο σχηματισμός του DNA. Ο όρος «φολικό οξύ» πολλές φορές χρησιμοποιείται ως ένας γενικός όρος για να περιγράψει μία ομάδα ενώσεων με παρόμοιες ιδιότητες.  

Η βιολογικά ενεργή μορφή της βιταμίνης Β9 είναι γνωστή ως 5-μεθυλ-τετραϋδροφολικό οξύ (5-MTHF). Στο πεπτικό σύστημα μεγάλο μέρος του φολικού οξέος που προέρχεται από την διατροφή, μετατρέπεται σε 5-MTHF πριν εισέλθει στην κυκλοφορία του αίματος.

            Η ανεπάρκεια φολικού οξέος έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης προβλημάτων υγείας. Πιο συγκεκριμένα, η ανεπάρκεια φολικού οξέος οδηγεί σε αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης στο πλάσμα, γεγονός που έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων και εγκεφαλικών επεισοδίων. Ακόμη, η έλλειψη φολικού οξέος αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης νεοπλασματικής νόσου ενώ μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλοβλαστική αναιμία και σε δυσπλασίες του νωτιαίου μυελού των εμβρύων.

            Για τους λόγους αυτούς, η συμπληρωματική χορήγηση βιταμίνης Β9 και ειδικότερα ο εμπλουτισμός των τροφίμων σε διάφορες χώρες είναι πολύ συχνά φαινόμενα. Παρόλα αυτά το πρόβλημα εντοπίζεται στο γεγονός πως στα εμπλουτισμένα τρόφιμα και στα συμπληρώματα διατροφής, προστίθεται κατά βάση φυλλικό και όχι φολικό οξύ. Το φολικό οξύ βρίσκεται φυσικά σε πολλά τρόφιμα. Πλούσιες πηγές φολικού οξεός είναι τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, τα σπαράγγια, το συκώτι, το μπρόκολο, τα όσπρια κ.α.

-Τί είναι το φυλλικό οξύ;

Το φυλλικό οξύ είναι η συνθετική μορφή της βιταμίνης Β9 που χρησιμοποιείται στα συμπληρώματα διατροφής και στον εμπλουτισμό των τροφίμων. Παραταύτα έχει βρεθεί πως σε μαγειρεμένα ή αποθηκευμένα τρόφιμα μπορεί να υπάρξει και οξείδωση του φολικού οξέος σε φυλλικό.

Σε αντίθεση με το φολικό οξύ, το φυλλικό οξύ των εμπλουτισμένων τροφίμων και συμπληρωμάτων, δεν μετατρέπεται στην ενεργή μορφή 5-MTHF, στο πεπτικό σύστημα. Η μετατροπή αυτή γίνεται κυρίως στο ήπαρ και απαιτεί χρόνο. Ακόμη και μία μικρή καθημερινή δόση πιθανόν να μην καταφέρει να μεταβολιστεί πλήρως μέχρι τη λήψη της επόμενης δόσης κι αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό ειδικά όταν καταναλώνονται εμπλουτισμένα τρόφιμα και ταυτόχρονα συμπληρώματα διατροφής με φυλλικό οξύ. Με τον τρόπο αυτό αυξάνονται τα επίπεδα φυλλικού οξεός (που δεν έχει μεταβολιστεί σε 5-MTHF) στο αίμα. Η συσσώρευση φυλλικού οξέος που δεν έχει μεταβολιστεί, γίνεται ακόμη πιο έντονη σε άτομα με συγκεκριμένους πολυμορφισμούς του DNA (στο γονίδιο MTHFR) που απαντώνται συχνά και στον Ελληνικό πληθυσμό. Το γεγονός αυτό προκαλεί ανησυχία στην επιστημονική κοινότητα, καθώς η αυξημένη συγκέντρωση φυλλικού οξεός έχει συσχετιστεί με διάφορα προβλήματα υγείας. Μερικά από αυτά είναι ο αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου και η μη ανιχνεύσιμη ανεπάρκεια βιταμίνης Β12. Παραταύτα απαιτείται και άλλη έρευνα πριν καταλήξουμε σε σαφή συμπεράσματα για τις όποιες δυσμενείς επιδράσεις της συσσώρευσης φυλλικού οξέος στον ανθρώπινο οργανισμό.

Συνοψίζοντας, ο καλύτερος τρόπος να λαμβάνουμε την απαιραίτητη για τον οργανισμό βιταμίνη Β9 είναι η κατανάλωση τροφών που περιέχουν την φυσική μορφή της, το φολικό οξύ. Αν υπάρξει ανάγκη για συμπληρωματική χορήγηση φολικού, τότε ανατρέξτε σε κάποιο συμπλήρωμα που να εμπεριέχει κατευθείαν τον ενεργό μεταβολίτη 5-MTHF.

 

Τελευταία άρθρα

Ο «πόλεμος» με το κοιλιακό λίπος
Ο «πόλεμος» με το κοιλιακό λίπος

Με το πέρας του χρόνου παρατηρείται η τάση να αυξάνεται το σωματικό βάρος... 

Uneed συμπλήρωμα διατροφής
Uneed συμπλήρωμα διατροφής

Σύμφωνα με σημαντικές κλινικές μελέτες... 

Η σημασία των συμπληρωμάτων διατροφής σε στοματικό σπρέι
Η σημασία των συμπληρωμάτων διατροφής σε στοματικό σπρέι

Στο σύγχρονο τρόπο ζωής, τα συμπληρώματα διατροφής...