Η φύση δίνει την λύση..

«Το φάρμακο σου είναι η τροφή σου και η τροφή σου είναι το φάρμακο σου». Μια από τις πιο διαχρονικές ρύσεις του μεγάλου μας Ιπποκράτη, βρίσκει στις ημέρες μας την απόλυτη ερμηνεία…Επιστήμονες, διεθνείς φορείς αλλά και απλός κόσμος, προσπαθούν να ανακαλύψουν στη φύση, τις τροφές ή τα ιδιαίτερα εκείνα συστατικά , που μπορεί να συνεισφέρουν στην πρόληψη ή ακόμα και στην ίαση πολλών νοσημάτων.

Ας δούμε λοιπόν πιο διεξοδικά, κάποια από τα δώρα της φύσης, άλλα περισσότερο και άλλα λιγότερα γνωστά.

Μπρόκολο

Δύο από τα διατροφικά συστατικά, που εδώ και χρόνια βρίσκονται στο μικροσκόπιο των ερευνών για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού, είναι η σουλφοραφάνη και η ινδόλη 3C, ουσίες που βρίσκονται σε σημαντική ποσότητα στο μπρόκολο και στα λαχανάκια Βρυξελλών.

Πιο συγκεκριμένα η σουλφοραφάνη συμβάλλει στην ενίσχυση της δραστηριότητας ενζυμικών μηχανισμών του οργανισμού (phase II detoxification enzymes), που παίζουν πρωτεύοντα ρόλο στην εξουδετέρωση καρκινογόνων ουσιών, με τις οποίες έρχεται συχνά ο οργανισμός μας αντιμέτωπος. Σε πολύ πρόσφατη μελέτη  δε, φάνηκε ότι η σουλφοραφάνη ενεργεί επίσης και ως αντιπολλαπλασιαστικός παράγοντας σε περιπτώσεις καρκίνου του μαστού. Το γεγονός ότι η σουλφοραφάνη σε μεγάλες δόσεις έχει τοξική επίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό, ώθησε κάποιους επιστήμονες στην παραγωγή συνθετικού παρασκευάσματος ανάλογου της σουλφοραφάνης (oxomate), με 7 φορές λιγότερο τοξική δράση από την φυσική σουλφοραφάνη. Το συγκεκριμένο παρασκεύασμα εδόθη από τον Dr. Jerome Kosmeder  και τους συνεργάτες του στο University of Illinois σε πειραματόζωα που είχαν εκτεθεί σε καρκινογόννες χημικές ενώσεις και παρατηρήθηκε ότι τα πειραματόζωα είχαν τις μισές πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του μαστού, σε σχέση με εκείνα που δεν έλαβαν το εν λόγω παρασκεύασμα.

Ιδιαίτερης μνείας αξίζει και το γεγονός της συνεργιστικής δράσης του σεληνίου με την σουλφοραφάνη, που πρόσφατα ανακαλύφθηκε , μιας και τα σταυρανθή (μπρόκολο, κουνουπίδι, λαχανάκια Βρυξελλών, κ.λ.π.) εμπεριέχουν σημαντικά ποσά σεληνίου.

Η ινδόλη 3C, ένα ακόμα από τα «θαυματουργά» συστατικά των σταυρανθών, εμπλέκεται στον μεταβολισμό των οιστρογόνων. Με την παρουσία της ινδόλης 3C, έχουμε έως και 50% μείωση της μετατροπής των οιστρογόνων σε 16-α-υδρόξυ-οιστρόνη, που αποτελεί ισχυρότατο μεταβολίτη οιστρογόνων. Πέρα όμως από τη συγκεκριμένη επίδραση, το εντυπωσιακό που προκύπτει από πρόσφατα επιστημονικά στοιχεία που βρίσκονται υπό έκδοση , είναι ότι η ινδόλη 3C αναστέλλει την έκφραση μιας γλυκοπρωτεΐνης, της ΜUC1, που εμπλέκεται σημαντικά στη διαδικασία της καρκινογένεσης και της μετάστασης.

Τομάτα

Η τομάτα αποτελεί ένα από τα αγαπημένα μας λαχανικά και συνάμα το βασικό συστατικό της παραδοσιακής και πολυφημισμένης χωριάτικης σαλάτας. Πέρα όμως από την ιδιαίτερη γεύση της, εμπεριέχει πολύτιμα θρεπτικά συστατικά με αναγνωρισμένη δράση στον ανθρώπινο οργανισμό, όπως η βιταμίνη C, το β-καροτένιο, το κάλιο και φυσικά το λυκοπένιο, την φυσική χρωστική που προσδίδει το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα στην τομάτα. Το λυκοπένιο λοιπόν, ανήκει στην οικογένεια των καροτενοειδών, που απαριθμεί πάνω από 600 μέλη και σε αντίθεση με το β-καροτένιο δεν μετατρέπεται στον οργανισμό μας σε βιταμίνη Α, όπως λάθος διατείνονται μερικοί, αλλά δρα αυτούσια και εξειδικευμένα.

Ερευνητικά δεδομένα υποθέτουν πως το λυκοπένιο, μέσω της αντιοξειδωτικής του δράσης – της δυνατότητας δηλαδή να δεσμεύει ελεύθερες ρίζες οξυγόνου (μορίων με συχνά βλαπτική επίδραση στο κύτταρο) – αποτρέπει την οξείδωση της «κακής» χοληστερόλης LDL, γεγονός με εξέχουσα σημασία, αν αναλογιστούμε πως η εν λόγω οξείδωση αποτελεί ένα από τα κύρια στάδια της διαδικασίας της αρτηριοσκληρωτικής βλάβης. Η πρώτη επιστημονική αναφορά σχετικά με το λυκοπένιο και το ρόλο που διαδραματίζει στην προστασία από καρδιαγγειακά νοσήματα, δημοσιεύτηκε στην έγκυρη εφημερίδα Lipids, από Καναδούς ερευνητές με επικεφαλής τον S. Agarwal. Οι επιστήμονες απέδειξαν πως το λυκοπένιο προστατεύει την LDL χοληστερόλη από οξείδωση, ενώ αξιοσημείωτη ήταν η επισήμανσή τους πως η συγκεκριμένη δράση του λυκοπενίου, ενισχύεται σημαντικά από την ύπαρξη ενός άλλου καροτενοειδούς, της λουτείνης, που υπάρχει στο σπανάκι και στο καλαμπόκι.

Προσφάτως ο Dr. E. Giovannucci από την Ιατρική σχολή του Harvard, επιθεώρησε 72 επιδημιολογικές μελέτες και βρήκε ότι 57 από αυτές, εστίαζαν στην προστατευτική δράση που έχει η κατανάλωση της τομάτας, έναντι πολλών μορφών καρκίνου. Οι περισσότερες αναφέρονται στην τομάτα και τον καρκίνο του προστάτη. Το λυκοπένιο συσσωρεύεται στο σώμα μας σε διάφορους ιστούς. Ένας από αυτούς είναι και ο προστάτης. Σε μελέτη φάνηκε πως οι άνδρες με το μεγαλύτερο ποσοστό λυκοπενίου στον οργανισμό τους, είχαν το μικρότερο ρίσκο για καρκίνο του προστάτη. Στο ίδιο πόρισμα κατέληξε και άλλη επιδημιολογική μελέτη, που εξέταζε την συχνότητα κατανάλωσης τομάτας και προϊόντων με βάση αυτή (πάστα τομάτας, σάλτσα τομάτας) και στην οποία έλαβαν μέρος 48.000 άνδρες.

Κλείνοντας αξίζει να τονίσουμε πως προκειμένου να απομυζήσουμε τις ευεργετικές ιδιότητες του ελαιολάδου, του μπρόκολου ή της ντομάτας, πρέπει σαφέστατα αυτά τα δώρα της φύσης να τα εντάξουμε αρμονικά στα πλαίσια  μιας ισορροπημένης διατροφής και όχι να περιμένουμε πως συνεχίζοντας έναν ατάσθαλο τρόπο διατροφής, η φύση θα μας βοηθήσει με κάποιο «μαγικό» τρόπο…