Το σογιέλαιο ενδέχεται να συμβάλει στην παχυσαρκία και στον διαβήτη περισσότερο από ότι η φρουκτόζη.

Σύμφωνα με αμερικάνικη έρευνα οι επιστήμονες διεξήγαγαν πείραμα με αρσενικούς ποντικούς, οι οποίοι ακολουθούσαν τέσσερις διαφορετικές διατροφές. Η κάθε διατροφή περιείχε  40% λίπος, παρόμοιο με αυτό που καταναλώνουν σήμερα οι Αμερικεάνοι. Η πρώτη διατροφή περιείχε λάδι καρύδας, το οποίο αποτελείται κυρίως από κορεσμένα λιπαρά. Στη δεύτερη διατροφή περίπου το ήμισυ του ελαίου καρύδας αντικαταστάθηκε με σογιέλαιο, το οποίο περιέχει κατά κύριο λόγο πολυακόρεστα λιπαρά. Στις άλλες δύο είχε προστεθεί φρουκτόζη, συγκρίσιμη με την ποσότητα που καταναλώνεται από πολλούς Αμερικανούς. Οι τέσσερις διατροφές περιείχαν τον ίδιο αριθμό θερμίδων και δεν υπήρχε σημαντική διαφορά στην ποσότητα της τροφής που καταναλώνονται από τους ποντικούς. Έτσι, οι ερευνητές ήταν σε θέση να μελετήσουν τις επιπτώσεις των διαφορετικών ελαίων και φρουκτόζης στο πλαίσιο μιας σταθερής θερμιδικής πρόσληψης.

Στα ποντίκια που ακολουθούσαν τη διατροφή με την υψηλή περιεκτικότητα σογιέλαιου, παρατηρήθηκε αύξηση σωματικού βάρους, αύξηση στον λιπώδη ιστό, και ακόμα εμφάνισαν διαβήτη και αντίσταση στην ινσουλίνη, τα οποία αποτελούν μέρος του Μεταβολικού Συνδρόμου.

Η  διατροφή που περιείχε φρουκτόζη προκάλεσε λιγότερες μεταβολικές επιδράσεις. Προκάλεσε όμως αρνητικές επιδράσεις στούς νεφρούς και μια έντονη αύξηση στην πρόπτωση του ορθού, ένα σύμπτωμα της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου.

Ο Poonamjot Deol, καθηγητής της κυτταρικής βιολογίας και νευροεπιστήμης δήλωσε: “Αυτή ήταν μια μεγάλη έκπληξη για μας - ότι το σογιέλαιο συμβάλει περισσότερο στην παχυσαρκία και τον διαβήτη σε σχέση με τη φρουκτόζη - ειδικά όταν βλέπεις στις ειδήσεις καθημερινά τις επιπτώσεις που έχει στην υγεία η κατανάλωση ζάχαρης”.

Στις ΗΠΑ, η κατανάλωση του σογιέλαιου έχει αυξηθεί σημαντικά τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, κάτι που οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των αποτελεσμάτων από μελέτες στη δεκαετία του 1960 που βρήκαν μια θετική συσχέτιση μεταξύ κορεσμένων λιπαρών οξέων και του κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου. Ως αποτέλεσμα αυτών των μελετών, οι διατροφικές κατευθυντήριες γραμμές που δημιουργήθηκαν, προώθησαν τη μείωση της πρόσληψης κορεσμένων λιπαρών οξέων, που βρίσκονται συνήθως στο κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Επιπλέον, προώθησαν την αύξηση της πρόσληψης των πολυακόρεστων λιπαρών οξέων που βρίσκονται στα φυτικά έλαια, όπως το σογιέλαιο.

Μετά τη δημοσίευση των παραπάνω κατευθυντήριων γραμμών, παρατηρήθηκε αξιοσημείωτη αύξηση της κατανάλωσης του σογιέλαιου, το οποίο βρίσκεται σε επεξεργασμένα τρόφιμα, μαργαρίνες, σάλτσες για σαλάτες και σνακ. Την ίδια περίοδο, η κατανάλωση φρουκτόζης στις Ηνωμένες Πολιτείες αυξήθηκα σημαντικά, από περίπου 37 γραμμάρια ανά ημέρα το 1977 σε περίπου 49 γραμμάρια ανά ημέρα το 2004.

Η μελέτη περιλαμβάνει επίσης ανάλυση των αλλαγών στην έκφραση των γονιδίων και των μεταβολιτών στο ήπαρ. Τα πιο εντυπωσιακά αποτελέσματα ήταν αυτά δείχνουν ότι το σογιέλαιο επηρεάζει σημαντικά την έκφραση πολλών γονιδίων που μεταβολίζουν τα φάρμακα και άλλες ξένες ουσίες που εισέρχονται στο σώμα, γεγονός που υποδηλώνει ότι μια διατροφή πλούσια σε σογιέλαιο θα μπορούσε να επηρεάσει την αντίδραση ενός ατόμου στα ναρκωτικά ή σε άλλες τοξικές ουσίες (αν βέβαια οι άνθρωποι δείξουν παρόμοια αποτελέσματα με αυτά στα ποντίκια).

Παρατήρησαν επίσης ότι υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι κορεσμένων και ακόρεστων λιπαρών οξέων. Τα κορεσμένα λιπαρά οξέα που εμπεριέχονται σε ζωικά προϊόντα και σχετίζονται με καρδιαγγειακή νόσο, τείνουν να έχουν μεγαλύτερο μήκος αλυσίδας από τα κορεσμένα λίπη που εμπεριέχονται στο λάδι καρύδας.

Σε άλλη έρευνα παρατηρήθηκε ότι το γενετικά τροποποιημένο σογιέλαιο (Plenish), περιέχει μικρότερη ποσότητα πολυακόρεστων λιπαρών οξέων από τα παραδοσιακά σογιέλαια. Χρησιμοποιώντας τα ποντίκια , οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το σογιέλαιο Plenish  προκαλεί λιπώδες ήπαρ,  αλλά λιγότερα ποσοστά παχυσαρκίας και  διαβήτη, ενώ δεν προκαλεί αντίσταση στην ινσουλίνη .

Οι ερευνητές τώρα ολοκληρώνουν τα συμπεράσματα τους, τα οποία εμπεριέχουν επίσης δοκιμές που γίνονται με ελαιόλαδο .