Σπόροι βερίκοκου: θεραπευτικό μέσο του καρκίνου ή μήπως κρύβει κινδύνους για την υγεία;

Επιμέλεια
Ευγενία Αλεξάνδρου
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Πτυχιούχος  University of Nottingham

Οι σπόροι βερίκοκου, το νέο «superfood», εικάζεται ότι συμβάλει στην καταπολέμηση του καρκίνου και να ενισχύει την αποτοξίνωση του οργανισμού. Ωστόσο, επιστήμονες έχουν προειδοποιήσει ότι μια ένωση που βρίσκεται στους σπόρους  μετατρέπεται σε κυάνιο, ένα θανατηφόρο χημικό.

Τι είναι οι σπόροι βερίκοκων;

Μοιάζουν με ένα μικρό αμύγδαλο. Όταν είναι φρέσκοι παίρνουν ένα λευκό χρώμα ενώ γίνονται καφέ όταν αποξηραίνονται. Περιέχουν πρωτεΐνες, φυτικές ίνες και έλαια. Το έλαιο μπορεί και εξάγεται από τον σπόρο και χρησιμοποιείται για το μαγείρεμα με τον ίδιο τρόπο που χρησιμοποιείται το αμυγδαλέλαιο. Επιπλέον συχνά χρησιμοποιείται σε καλλυντικά προϊόντα, λάδι σώματος, κρέμα προσώπου, lip balm και αιθέριο έλαιο.

Ποια θρεπτικά συστατικά περιέχουν οι σπόροι βερίκοκου:

-Έλαια - έως και 50%

-Πρωτεΐνες - περίπου 25%

-Υδατάνθρακες - περίπου 8%

Λιπαρά οξέα

Το έλαιο από τους σπόρους βερίκοκου είναι πλούσιο σε απαραίτητα λιπαρά οξέα. Αυτά τα λιπαρά οξέα είναι απαραίτητα για την υγεία καθώς ο ανθρώπινος οργανισμός δεν είναι σε θέση να τα παράγει και έτσι πρέπει να ληφθούν μέσω της διατροφής. Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι απαραίτητων λιπαρών οξέων: το λινολεϊκό οξύ (ω-6) και το α-λινολενικό οξύ (ω-3). Το α-λινολενικό οξύ είναι απαραίτητο για την καλή λειτουργία του εγκεφάλου και τη φυσιολογική του ανάπτυξη. Τα λιπαρά οξέα ενισχύουν επίσης την ανάπτυξη των μαλλιών, ρυθμίζουν τον μεταβολισμό, συμβάλουν στη διατήρηση της υγείας των οστών και υποστηρίζουν το αναπαραγωγικό σύστημα.

Βιταμίνες και μέταλλα

Οι σπόροι βερίκοκου δεν περιέχουν σημαντική ποσότητα βιταμινών και μετάλλων, ωστόσο το έλαιο τους είναι πλούσιο σε βιταμίνη Ε.

Γιατί οι σπόροι βερίκοκων θεωρούνται σημαντικοί για την καταπολέμηση του καρκίνου;

Μερικοί θεωρούν ότι μια ένωση που ονομάζεται αμυγδαλίνη και βρίσκεται στους σπόρους των βερίκοκων επιτίθεται στα καρκινικά κύτταρα οδηγώντας στην εξάλειψη των όγκων και την πρόληψη του καρκίνου. Βρίσκεται επίσης και σε σπόρους άλλων φρούτων όπως στα μήλα, στα κεράσια, στα δαμάσκηνα και στα ροδάκινα. Μπορεί ακόμα να βρεθεί και σε φυτά όπως το τριφύλλι, το σόργο και σε φασόλια lima. Η αμυγδαλίνη μετατρέπεται σε κυάνιο στο σώμα μετά την κατανάλωση της. Το κυάνιο εμποδίζει τα κύτταρα να χρησιμοποιήσουν το οξυγόνο με αποτέλεσμα να πεθαίνουν. Η καρδιά και ο εγκέφαλος χρησιμοποιούν μεγάλες ποσότητες οξυγόνου καθιστώντας το κυάνιο ιδιαίτερα επικίνδυνο.

Έρευνα δείχνει ότι 0,5-3,5 χιλιοστόγραμμα κυανίου ανά κιλό σωματικού βάρους μπορεί να είναι θανατηφόρο. Εκτιμάται ότι η κατανάλωση 50-60 σπόρων βερίκοκου είναι μια θανατηφόρα δόση κυανίου. Δηλητηρίαση από κυάνιο όμως μπορεί να συμβεί και σε πολύ μικρότερα επίπεδα. Ιστοσελίδες που προωθούν την κατανάλωση τους προτείνουν 5-10 σπόρους ανά ημέρα για το γενικό πληθυσμό και έως 60 σπόρους ανά ημέρα για άτομα με καρκίνο.

Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (ΕFSA) προειδοποιεί ότι μία μόνο μερίδα τριών μικρών σπόρων βερίκοκου ή ενός μεγάλου σπόρου θα μπορούσε είναι μια ασφαλής ποσότητα για τους ενήλικες, όχι όμως για τα μικρά παιδιά. Η EFSA συμβουλεύει ότι δεν πρέπει να καταναλώνεται, σε μια φορά, περισσότερο από 20 μικρογραμμάρια κυανίου ανά κιλό σωματικού βάρους. Αυτό περιορίζει την κατανάλωση σε έναν σπόρο βερίκοκου για τους  ενήλικες και σε μισό για τα παιδιά.

Τι είναι η λεατρίλη;

Η λεατρίλη είναι μια συνθετική μορφή της αμυγδαλίνης. Παράγεται από την αμυγδαλίνη μέσω μιας χημικής αντίδρασης με νερό. Ο βιοχημικός Ernst Τ Krebs, Jr. την ονόμασε «βιταμίνη Β17». Ωστόσο δεν έχει εγκριθεί από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) και δεν έχει αποδειχθεί να έχει οποιαδήποτε χρήση στη θεραπεία οποιασδήποτε ασθένειας. Η FDA επισημαίνει: «Δεν υπάρχουν δημοσιευμένες κλινικές μελέτες που να δείχνουν ότι η λεατρίλη είναι ασφαλής και αποτελεσματική στην καταπολέμηση ασθενειών όπως ο καρκίνος». Παρά τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις τα προϊόντα συνεχίζουν να προωθούνται από πολλές ιστοσελίδες για τη θεραπεία και την πρόληψη του καρκίνου.

Η Cochrane Library το 2015 αξιολόγησε μελέτες που έχουν εξετάσει την λεατρίλη ως θεραπεία για τον καρκίνο. Δεν βρέθηκαν αξιόπιστα αποδεικτικά στοιχεία από τη χρήση της στη θεραπεία του καρκίνου. Επιπλέον, η κατανάλωση των σπόρων βερίκοκου δεν συνιστάται σε έγκυες ή θηλάζουσες γυναίκες λόγω της έλλειψης στοιχείων σχετικά με τον πιθανό κίνδυνο για συγγενείς αναπηρίες. Προς το παρόν, η χρήση σπόρων βερίκοκου δεν μπορεί να συνιστάται.